Dnia 23.02.2012 roku na portalu Onet.pl ukazała się wiadomość informująca o poważnym kłopocie Proboszcza z Piły. Problem dotyczy szkodników, które „zamieszkały” w Kościele i niszczą elementy drewniane konstrukcji zabytkowych części Kościoła.
Poniżej link do artykułu na portalu Onet.pl
http://wiadomosci.onet.pl/wiadomosci/nietypowe-utrapienie-proboszcza-z-pily,1,5035754,wiadomosc.html
Czytając komentarze zamieszczone pod artykułem zadziwiający jest fakt świadczący o braku wiedzy społeczeństwa dotyczący szkodników drewna jak i ich zwalczania. Ludzie zmagając się z tak poważnymi problemami nie potrafią skorzystać z informacji, które mają na wyciągnięcie ręki, pomniejszają wagę problemu nie biorąc pod uwagę nawet faktu, jak wiele instytucji, szkół, kierunków studiów czy stowarzyszeń specjalistów istnieje do walki z tym problemem. Nie bez powodu. Szkodniki takie jak spuszczel czy kołatek niszczą nie tylko dziedzictwo kulturowe, ale również prywatne majątki. Drewno było i jest jednym z głównych budulców naszych domów. Wiele krajów europejskich boryka się z takimi problemami. Już w latach 30-tych w Danii całe dzielnice domów były poddawane zabiegom zwalczania szkodników drewna, tj. ksylofagów za pomocą „ciepłego powietrza” wdmuchiwanego do domów.
Fizyczne zwalczanie szkodników drewna.
Międzynarodowa norma ISPM15 zawiera restrykcyjne przepisy dla produktów drewnianych przemieszczanych między krajami i kontynentami, mające na celu zminimalizowanie emigracji szkodników. Wszystkie produkty drewniane muszą być poddane obróbce termicznej (56 stopni – temperatura zabójcza dla ksylofagów). W Polsce jest to realizowane za pomocą komór suszarniczych, do których wstawia się drewniane produkty i poddaje wysokiej temperaturze panującej wewnątrz. Jednak ta metoda fizyczna nie ma przełożenia dla obiektów wielkokubaturowych czy wolnostojących.
Modele teoretyczne metod zwalczania szkodników opracowywane od dawna przez naukowców, przy dzisiejszym tempie rozwoju techniki znajdują przełożenie na realne technologie i urządzenia. W 2008 roku zostało we Włoszech wyprodukowane mobilne urządzenie SAURUS, służące do bezinwazyjnego (ekologicznego) zwalczania szkodników za pomocą promieniowania elektromagnetycznego czyli mikrofal. W literaturze ta metoda pojawiła się już w latach 30-tych ubiegłego wieku. Na tą chwilę na świecie pracuje 21 urządzeń SAURUS, między innymi 2 w Watykanie i jedno od 2011 roku w Polsce. Jest to „nowocześniejsze” wykorzystanie metody termicznej, polegającej na doprowadzeniu do temperatury śmiertelnej dla szkodników drewna (56 stopni C). Ma jednak zasadniczą przewagę nad standardową obróbką termiczną, jest urządzeniem mobilnym, nie ma ograniczeń co wielkości leczonego obiektu i nie ogrzewa powietrza, tylko leczony materiał. Działanie mikrofal polega na oddziaływaniu pola na cząsteczki wody (dipole), które wskutek tarcia między sobą wytwarzają ciepło. Czemu mikrofale? Odpowiedź jest prosta. Szkodniki drewna składają się głównie z wody. Zasadne więc było pójście w tym kierunku.
Chemiczne zwalczanie szkodników drewna.
Do zwalczania szkodników drewna w obiektach (w elementach budynków, całych budynków) używane są w większości przypadków środki chemiczne (tzw. dezynsekcja gazowa, fumigacja). Chemiczna dezynsekcja może być stosowana jednak tylko przez specjalistyczne firmy DDD, posiadające odpowiednie uprawnienia i przy zachowaniu szczególnych środków ostrożności. Czynności przygotowawcze (uszczelnianie obiektu) oraz preparaty używane podczas takiego zabiegu wymagają dużej wiedzy, doświadczenia i nakładu pracy. Dla przykładu najczęściej używany bromek metylu został w 2007 roku wycofany przez Komisję Europejską z obrotu ze względu na destrukcyjny wpływ na warstwę ozonową.
Biologiczne zwalczanie szkodników drewna.
Biologiczne metody zwalczania w przypadku szkodników drewna praktycznie nie istnieją. W środku drewnianych elementów żerujące szkodniki nie mają „konkurencji”, dodatkowo drewno jest dla nich osłoną.
Podsumowując, ze względu na szczególną specyfikę żerowiska skuteczne zwalczanie ksylofagów jest bardzo trudnym zadaniem i powinno być wykonywane przez wyspecjalizowane firmy DDD, mające:
- odpowiednie uprawnienia,
- umiejętności kwalifikowania obiektu,
- doboru środka, konieczności określenia ilości i czasu działania środka
oraz odpowiedniego postępowania przygotowawczego i kończącego.
Drewno dostarcza szkodnikom pokarmu i jest dla nich doskonałą kryjówką, niejednokrotnie 100% skuteczność zwalczania uwarunkowana jest agregowaniem metod chemicznych i fizycznych (termicznych).