Szkodnik ferm drobiu

Opublikowane przez Carsekt Dnia: 17 Styczeń 2013

Pleśniakowiec

Zwalczanie Pleśniakowca lśniącego w fermach drobiarskich metodą zamgławiania termicznego.

Pleśniakowiec lśniący jest rozwlekany po kraju w paszach dla drobiu. Porażoną paszę należy gazować fosforowodorem w gazoszczelnych magazynach lub komorach. Zabiegi z zastosowaniem fumigantów, które są bardzo silnymi truciznami dla ludzi i zwierząt (dawniej - I klasa toksyczności), przeprowadzają tylko wyspecjalizowane i odpowiednio przeszkolone ekipy, których pracownicy z wynikiem pozytywnym ukończyli szkolenie nt. “Stosowanie środków ochrony roślin metodą fumigacji”.

Stosowanie fumigantów w pomieszczeniach przeznaczonych do hodowli drobiu jest często niemożliwe z powodu niskiej gazoszczelności tych obiektów. W pomieszczeniach tych zalecane są zabiegi opryskowe z zastosowaniem insektycydów fosforoorganicznych, pyretroidowych i regulatorów wzrostu owadów, ale tylko wtedy, gdy jest przerwa w produkcji. Zwalczane są larwy i osobniki dorosłe szkodnika następującymi insektycydami, których owadobójcze oddziaływanie wzajemnie uzupełnia się: Solfac WP 10 i Baycidal WP 25.

Chemiczne zabiegi opryskowe nie prowadzą do całkowitego wyniszczenia populacji pleśniakowca lśniącego w brojlerni, gdyż insektycydy nie zawsze docierają do miejsc, w których szkodniki znajdują kryjówki (np. do szczelin w ścianie). Nieliczne osobniki przeżywają zabiegi i po 3 pokoleniach (tj. po 4-5 miesiącach) w brojlerni ponownie stwierdza się bardzo silne porażenie.

Powyższe obserwacje zostały potwierdzone doświadczeniami przeprowadzonymi w obiekcie o wymiarach 100 m x 12 m x 3 m, położonym w gminie Bedno. Właściciel kurnika nie znał szkodliwości pleśniakowca lśniącego i go nie zwalczał, więc szkodnik wystąpił plagowo.

Przed zabiegiem zwalczania pleśniakowca lśniącego określono orientacyjnie liczebność szkodnika. Wynosiła ona średnio 2500 osobników dorosłych na 1 m2. Chrząszcze pleśniakowca lśniącego nie były rozmieszczone równomiernie w obiekcie; największą ich liczebność stwierdzono przy karmnikach.

Zabiegi opryskowe insektycydami wykonano po wyprowadzeniu stada z brojlerni, a przed wprowadzeniem nowego stada. Przed zabiegami dezynsekcyjnymi wykonano zabieg preparatem dezynfekcyjnym.
Zabiegi zwalczania pleśniakowca lśniącego przeprowadzono za pomocą opryskiwacza plecakowego z dyszą roboczą 1 mm. Preparat zawierający cyflutrynę (10%) został naniesiony na ściany do momentu ich zwilżenia, zaś ściółka była opryskiwana preparatem zawierającym triflumuron do momentu jej zwilżenia. Preparat zawierający cyflutrynę zastosowano na powierzchni 700 m2 ścian, natomiast 1200 m2 powierzchni ściółki opryskano preparatem zawierającym triflumuron. Preparaty stosowano zgodnie z programem zwalczania pleśniakowca lśniącego opracowanego przez firmę Bayer i według zaleceń podanych w etykiecie produktów biobójczych.

Pod koniec cyklu tuczu (po 2 miesiącach) ponownie sprawdzono liczebność pleśniakowca lśniącego w obiekcie. Wynosiła ona średnio 350 osobników dorosłych szkodnika na 1 m2, tj. o około 86% mniej niż przed próbą jego zwalczania.

Uzyskane wyniki pozwoliły na postawienie następujących wniosków:

1. Zabieg zwalczania osobników dorosłych pleśniakowca lśniącego preparatem zawierającym cyflutrynę i larw preparatem zawierającym triflumuron był bardzo skuteczny. Obniżono liczebność szkodnika w brojlerni o 86%.

2. Chemiczne zabiegi opryskowe preparatami zawierającymi cyflutrynę i triflumuron nie doprowadziły do całkowitego wyniszczenia populacji pleśniakowca w brojlerni. Insektycydy nie zawsze docierają do miejsc, w których szkodniki znajdują kryjówki (np. do głębokich szczelin w ścianie). Część osobników przeżyło zabieg i dlatego po 2 miesiącach w brojlerni ponownie stwierdzono szkodnika w brojlerni.

3. Całkowite wyniszczenie szkodnika można osiągnąć po kilkukrotnym zwalczaniu szkodnika według programu zwalczania pleśniakowca lśniącego opracowanego przez firmę Bayer. Wyżej opisane zabiegi należy powtarzać zawsze, gdy likwidowane jest stado.

Również dobre wyniki w zwalczaniu szkodnika można osiągnąć stosując zabieg zadymiania pustych pomieszczeń. Do zabiegu potrzebny jest generator dymu, np. świece Actellic 20 FU, których substancją aktywną jest pirymifos metylowy (insektycyd fosforoorganiczny). Przed zabiegiem należy usunąć kurzak i starą ściółkę, dokładnie oczyścić pomieszczenia i je uszczelnić, po czym zamknąć wywietrzniki, okna i drzwi. Wiedząc, że jedna świeca wystarcza do zadymienia 400-500 m3 obiektu, należy obliczyć liczbę potrzebnych świec. Świece Actellic 20 FU należy tak rozmieścić w pomieszczeniu, aby dym rozchodził się po całym obiekcie. Gdy w kurniku jest podłoga drewniana, świece należy ustawić na cegle lub dachówce. Zapalanie świec należy rozpocząć od najdalszego końca obiektu zbliżając się do wyjścia. Zapalnik tli się około 10 sekund zanim nastąpi wydzielanie się środka. Nie należy wdychać dymu zawierającego substancję aktywną preparatu, dlatego zaleca się szybkie opuszczenie odymianego obiektu. Odymiany kurnik należy zamknąć na 24 godziny. Przed ponownym przystąpieniem do pracy w traktowanych pomieszczeniach należy je wietrzyć co najmniej 3 godziny.

Szkodnik bardzo szybko tworzy rasy odporne na często stosowane insektycydy. W Wielkiej Brytanii stwierdzono rasę odporną na iodofenfos. W Stanach Zjednoczonych stwierdzono przypadki odporności larw i osobników dorosłych pleśniakowca lśniącego na cyflutrynę i tetrachlorvinphos. W związku z tym należy wdrożyć do praktyki niechemiczne metody zwalczania pleśniakowca lśniącego, wśród których metody higieniczne, fizyczne i biologiczne mogą znaleźć szerokie zastosowanie.

Jeśli jest to możliwe, w chłodne dni należy z pustych pomieszczeń hodowlanych usunąć nawóz i ściółkę, a obiekt dokładnie wymrozić (-5oC) przez tydzień lub dłużej. Zginą wówczas wszystkie stadia rozwojowe i osobniki dorosłe pleśniakowca. Można też zastosować ogrzewanie pomieszczeń do >48oC i temperaturę utrzymać przez 10-12 godzin. Aby zapobiec powstaniu licznej populacji szkodnika należy często usuwać kurzak i wymieniać ściółkę. Różne są materiały izolacyjne i wśród nich należy wybrać takie, które są odporne na uszkodzenia powodowane przez larwy pleśniakowca. W ten sposób ograniczając do minimum miejsca, w których szkodnik może się przepoczwarczyć, uniemożliwiamy mu gwałtowny wzrost liczebności w kurniku. W biologicznej metodzie zwalczania szkodników wykorzystuje się wrogów naturalnych szkodników: mikroorganizmy chorobotwórcze, pasożyty i drapieżce. Zanim jednak zostaną sformułowane i wdrożone do praktyki zalecenia zwalczania pleśniakowca z zastosowaniem jego patogenów i pasożytów, należy przeprowadzić szczegółowe badania nad metodą i przeprowadzić praktyczne próby z grzybami i nicieniami owadobójczymi w fermach drobiarskich. Badania w tym kierunku prowadzone są również w Polsce.

Autorem tekstu jest współzałożyciel Firmy Carsekt
Prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Katedra Entomologii Stosowanej
ul. Nowoursynowska 159, 02-787 Warszawa